Một mùa thu kỳ lạ của Huế - Mưa Huế

Nhang Trầm Huế 0946666419

Đang những ngày mưa ở Huế tháng 10 này, lại nhắc đến mưa Huế, liệu đây có phải là đặc sản của Huế của mùa thu Huế, nhưng Huế làm gì có mùa thu? Hay là mùa thu Huế quá ngắn đến mức nhiều người không kịp nhận ra...?

Huế, Thành phố không có mùa thu ?

Không có cái năm nào lạ như năm 2015 con Mùi này, tháng 8 dương lịch trời Huế đột nhiên mát dịu trong cõi nắng vàng sau những cơn mưa và kéo dài suốt tuần sau đó, khiến ai ai cũng ngỡ ngàng có phải thu đã về trên Huế vẫn đang cổ kính dẫu trên đôi tay không còn đôi vầng nhật nguyệt mà giờ đang là những chiếc smartphone điệu ngộ...

Nhưng có phải lúc đó thu đã về không? Hay chỉ là một phái sinh của biến đổi khí hậu khiến mùa thu cả ba miền Bắc - Trung - Nam đều đổi sắc? Trong cái nắng đương đại vàng một màu thiền trên sông Hương như hôm nay, không thể không nhớ cái mùa thu mênh mang của Huế từ bao ngày xa lơ xa lắc...

Trong vỉa tầng ký ức đời người, mùa thu thường hiện lên trong tôi một không gian cao rộng của tầng không. Không gian xanh lơ tinh khôi và mới mẻ nằng nặng hương vị ẩm mục của cây trái trong vườn. Và màu của mùa thu thênh thang xanh đến mềm tươi đầy nhựa sống trên lá non, mềm tươi đầy trải nghiệm trên những chiếc lá vàng. Hơi thở của mùa thu cũng nhè nhẹ hơn, không hừng hực như mùa xuân tràn đầy, không riết róng như mùa hạ nóng bỏng và không xuýt xoa như mùa đông lạnh giá... Ngày xửa ngày xưa, mùa thu gieo hạt giống trong ký ức trẻ thơ là những dòng thu sang “Tôi đi học” của cố nhà văn Thanh Tịnh. Gần như không chỉ trong tôi, mà trong nhiều người khác, đó là một áng văn đẹp nhất về buổi tựu trường. Năm nào đó, giữa xứ Huế đọc xong bài “Thu điếu” của thi hào Nguyễn Khuyến, lòng thơ trẻ của tôi hình dung mùa thu là giấc ngủ trưa yên ả dưới khóm trúc nín thinh trong gió. Đến khi đọc “Tiếng thu” của Lưu Trọng Lư, mùa thu gõ vào nhịp tim tôi là tiếng lá khua động trong không gian tĩnh mịch rừng thưa của con nai mơ hồ nào đó. Và khi nhìn thấy phiên bản bức tranh “Mùa thu vàng” của Levitan in trên giấy bóng trong tạp chí ảnh của Liên bang Xô Viết cũ, tôi nhận ra thế giới mùa thu không chỉ có tiếng dế mèn trái mùa nơi bãi biền ven sông mà còn có cái mênh mông của thảm lá vàng rơi... Mùa thu tích cóp dần trong tôi qua tháng năm toàn là những kỷ niệm kiểu như thế và lòng tôi luôn luôn mở cửa đón nhận những vị khách mơ hồ, hiền hòa, đầy bất ngờ cao rộng của sự nhẹ nhàng không biên giới, trải dài vô bờ bến như những làn sóng lăn tăn trên một dòng sông dìu dịu...

Mưa nắng đất kinh kỳ cũng dạy dỗ cho tôi biết rằng giữa mùa thu trong trang sách với mùa thu thực tế ở Huế, đã có một khoảng cách biệt rộng lớn. Ngày đầu tiên đi học của tôi, không có nắng vàng tươi rực rỡ trên cao, không có hoa cỏ hai bên đường và không có cả “lá ngoài đường rụng nhiều”... mà hôm đó là một ngày “nắng tháng 8 nám trái bưởi”, nắng đổ mồ hôi cháy da cháy thịt mà cái nóng hãy còn đeo đuổi tôi đến hơn 30 năm sau, đến tận bây giờ.

Cũng có người cắc cớ đặt dấu hỏi Huế làm gì có mùa thu? Bèn nói thật là tôi nghĩ mùa thu Huế quá ngắn đến mức nhiều người không kịp cảm nhận ra rằng Huế có mùa thu. Và rồi, cũng có thể vay mượn trong trí tưởng tượng một chút thu sang từ mơ hồ xa xôi nào đó để ứng với Huế, như thể cũng có mây bay trôi ngang đỉnh Ngự, như thể lá rụng đầy sông Hương hay trong những khu vườn Huế. Thế rồi mới thấy là không thể tưởng tượng ra mãi, bởi vì vòm long não trên đường Lê Lợi vẫn ngang nhiên xanh, không nhuốm một chút vàng nào để rụng.

Vậy Huế có mùa thu không? Và mùa thu Huế nó thế nào?...

Nếu định nghĩa mùa thu chỉ đơn giản là “Mùa chuyển tiếp từ hạ sang đông, thời tiết mát dịu dần” thì quả thật mùa thu có ở khắp nơi trên trái đất, trừ xứ Huế vốn chỉ có hai mùa mưa nắng. Sang tháng 7, tháng chớm thu nắng đã vợi bớt nhiều so với tháng 5, tháng 6 nhưng Huế vẫn nóng từng ngày. Có thể nửa đêm về sáng giấc ngủ cần một mảnh chăn đơn cho ấm nhưng đầu hôm tắt đèn vẫn phải để quạt chạy vù vù. Hơi thu vì thế, nói đùa như câu chuyện men rượu về khuya, bắt đầu len vào người từ lúc nửa đêm, lúc mọi người bắt đầu trôi vào giấc điệp, kể cả trong giấc mơ cô gái vừa đi qua cảm giác lâng lâng của lần đầu hò hẹn mà nụ cười hạnh phúc còn đọng trên khóe thu ba.

Có lẽ cái mát dịu của mùa thu xứ Huế cũng chỉ đến với người len lén trong khuya sâu như thế thôi. Hình như Huế chỉ có mùa thu về mặt thời gian, còn về mặt không gian thì họa hoằn lắm mới có được những ngày thu sang thắm thiết. Nhưng mà vẫn thấy mùa thu Huế chuyển rõ ràng sau những cơn mưa bất chợt như nước mắt vợ chồng Ngâu rơi xuống vào những ngày cuối hạ. Mưa nhẹ thôi, từ tang tảng sáng, hay từ xê xế trưa, để im vắng một khoảng trời nhung nhớ truyền thuyết thủy chung từ đó giăng nhớ sang chiều, sang đêm. Mùa thu xứ Huế về mặt không gian thì nhẹ nhàng, ngắn ngủi như không có gì, diễn ra cũng chỉ vài ngày im ắng song về mặt thời gian thì lại nặng bao khối ân tình. Ngoài chuyện vợ chồng Ngâu qua cầu Ô Thước gặp nhau trong ngày trùng thất, Huế còn có cả một mùa Vu lan con cái báo hiếu cho cha mẹ. Huế có gần một nghìn ngôi cổ tự, ngày rằm tháng 7 xá tội vong nhân, con cái lên chùa lễ Phật cầu cho cha mẹ sống lâu trăm tuổi. Sông Hương năm nào cứ đến ngày rằm tháng 7 là hoa đăng nhà chùa thả giăng đầy mặt sông, như màu thu hoa đăng rực lên trong đêm về ý niệm sống nhân bản. Trong cả năm, mùa phóng sanh nhiều nhất của người dân Huế cũng là vào dịp này.

Thế nhưng, tất cả những câu chuyện ân tình ấy lại diễn ra rất đỗi nhẹ nhàng tự nhiên như tiếng chuông chùa nhẹ đưa, như lá trúc khẽ chao nghiêng trước gió. Ở đây có hai điều cần nói. Thứ nhất, tính cách Huế chi thì chi đi nữa, vẫn là thứ tính cách nhẹ nhàng, khoan thai hạng nhất thế giới, nên tính cách Huế cũng có thể ví von như tính cách mùa thu. Thứ hai, người Huế thường hay đùa về cái tình cảm của mình “chắt chiu mà hào sảng, đơn giản mà thâm trầm”, thấy cũng y như mùa thu xứ Huế. Như thể cái mát dịu được chắt chiu cả năm, để dành ra mát dịu cho đời được vài ngày thu Huế ngắn ngủi...

Mùa Thu, mùa đặc trưng của Huế

Gần như cái mát dịu của mùa thu đi tìm nơi trú ẩn trong vườn hoa trái, nên mùa thu là mùa cây trái xứ Huế chín rộ. Nhãn lồng Thành Nội vừa chín đến trái cuối cùng, các nhà vườn còn lủng lẳng thanh trà, cam, quýt, bưởi bòng... Thanh trà Nguyệt Biều bây giờ đã thành biểu tượng hoa trái xứ Huế. Quả này uống nước sông Hương, ăn đất bãi bồi sông Hương nên ngon, ngọt, thơm mùi thanh khiết đất trời Hương Ngự. Từ tháng 6 ta, thanh trà đã được các vườn bắt đầu thu hoạch nhưng phải đến tháng 8 ta, thanh trà mới ngon. Là bởi vào tháng này, các cây đại lão thanh trà mới chín trái, trái nhỏ thôi mà thơm mà ngọt quá chừng như hương mùa thu đã được tôi luyện. Cũng vậy, tháng 8 quýt Hương Cần mới ngon. Quýt Hương Cần có đặc điểm khác với các quýt khác là trái nhỏ, hơi dẹp, ở đầu tự nhiên cái núm lún xuống như cái núm đồng tiền trên má người con gái. Ăn quýt Hương Cần nên chờ đến tháng này hãy ăn; ăn sớm quá, trái thơm gắt mà không ngọt. Ăn vào tháng này, trái chín ủ trong tiết trời nắng nóng đã dịu đi nên cái mùi thơm vẫn thăng hoa mà vị ngọt lại như lắng đọng. Cắn một múi, nước tứa ra đầu lưỡi chưa kịp nhăn mặt đã nghe vị ngọt ùa đến bất ngờ, rồi mùi hương xộc lên mũi ngan ngát, rất riêng biệt. Cái ngon của quýt Hương Cần là vậy đó!

Lững thững về làng mùa thu, mùi rơm phơi dọc đường làng dậy lên tươi mới thơm thơm ngọt ngọt. Sau những ngày nắng gắt, rau cỏ trong vườn như tươi non hơn sau những cơn mưa chuyển mùa. Để ý thì mới thấy rau muống dịp này ở Huế ngon nhất trong năm. Như thể cơn mưa sau chuỗi ngày nắng gắt mùa hạ đã đánh thức tất cả mầm sống của cọng rau, khiến cái đọt rau nó trườn ra mãnh liệt, khiến cái ngọt thanh của cọng rau muống cũng được dịp mà non, mà mềm. Ăn rau muống dịp này nên ăn cả nước luộc vắt tí chanh, đơn giản vậy mà khó có sơn hào hải vị nào sánh bằng...

Về làng gặp lúc ngay sau trận mưa lớn, có khi lụt tiểu mãn, bấy giờ cánh đồng làng vừa gặt xong, cá rô, cá trê rúc từ hói rúc lên đồng, chỉ cần đặt chẹp là bắt được khối cá. Con cá rô đợi sang tháng 10 mới ngon nhưng lúc này cũng là lúc cá trê đã vàng lượm cái lườn béo ngậy, cá rô cũng đã mang đầy trứng trong bụng, kho với dưa cải, chắc không ai quên được món ngon đồng quê...

Mùa thu Huế ơi, sao ngắn chẳng tày gang mà bao nhiêu câu thơ viết hoài không hết...?!

Theo Hồ Đăng Thanh Ngọc (doanhnhanviet.org.vn)

Trải nghiệm đạp xe trên phố và săn hoàng hôn ở Huế

NHANG TRẦM HUẾ 0946666419

Đạp xe giữa phố yên bình, nếm thử các đặc sản địa phương hay săn hoàng hôn trên phá Tam Giang là những cách giúp du khách cảm nhận sâu sắc hơn về xứ Huế mộng mơ.

Nằm ở miền Trung, Huế được UNESCO công nhận là di sản thế giới. Với dòng sông Hương êm đềm cùng nhiều di sản để lại từ triều đại phong kiến, Huế hấp dẫn và thu hút nhiều khách du lịch.

Khám phá các lăng tẩm

Xứ Huế nổi tiếng với những cung điện vàng son, lăng tẩm uy nghiêm của các vị vua triều Nguyễn. Triều đại này có 13 vua nhưng chỉ 7 khu lăng tẩm được xây dựng. Hành trình khám phá những công trình này chính là tấm vé đưa bạn quay ngược lại quá khứ, sống trong thời kỳ phong kiến của Việt Nam.

7 khu lăng tẩm còn lại ở Huế theo thứ tự là Gia Long (Thiên Thụ Lăng), Minh Mạng (Hiếu Lăng), Thiệu Trị (Xương Lăng), Tự Đức (Khiêm Lăng), Dục Đức (An Lăng), Đồng Khánh (Tư Lăng) và Khải Định (Ứng Lăng). Ảnh: dulichtamhonachau.

Đặc điểm chung của các lăng tẩm là đều nằm về hướng Tây của kinh thành. Mỗi công trình lại có kiến trúc riêng, mang phong cách của từng vị quân vương nhưng đều tiêu biểu cho nền mỹ thuật Việt Nam.
Thăm chùa Thiên Mụ

Đây là một trong 40 trải nghiệm tại Việt Nam bạn nên thử do tờ Huffington Post (Mỹ) gợi ý. Thiên Mụ là ngôi chùa cổ, có kiến trúc đồ sộ nằm trên đồi Hà Khê, xây dựng năm 1601. Trong lịch sử, chùa từng được dùng làm đàn Tế Đất triều Tây Sơn rồi trùng tu, tái thiết nhiều lần dưới triều các vua nhà Nguyễn.

Hiện nay, khuôn viên chùa chia làm hai khu vực: Trước cửa Nghi Môn gồm bến thuyền, cổng tam quan, tháp Phước Duyên, lầu bia hình tứ giác, lầu chuông. Khu vực trong cửa Nghi Môn gồm điện Đại Hùng, Địa Tạng, Quang Âm, vườn thông...

Thưởng thức ẩm thực Huế

Theo nhà nghiên cứu Trần Đình Giản, Việt Nam có khoảng 1.700 món ăn. Trong đó, Huế sở hữu tới 1.300 món và hiện còn lưu truyền khoảng 700 cái tên. Đây là nơi dân cư khắp nơi theo chúa Nguyễn vào lập nghiệp. Vì vậy, nét ẩm thực phong phú hơn với nhiều món từ sang trọng đến mộc mạc, giản dị.

Cơm hến là một trong những món ăn nổi tiếng ở Huế. Ảnh: Hương Chi.

Ẩm thực Huế có cách chế biến cầu kỳ. Mỗi món ăn phải đáp ứng các tiêu chí như hương vị đạt chuẩn, vị nào ra vị ấy, hình thức đẹp mắt. Du khách có thể thử các món mặn truyền thống, tráng miệng hoặc đồ chay để cảm nhận rõ nét tài hoa, khéo léo của người chế biến cũng như đặc trưng của vùng đất này.

Nghe ca Huế trên sông Hương

Nghe ca Huế trên sông Hương là "đặc sản" của đất cố đô. Thông thường hoạt động này được tổ chức vào buổi tối, thời điểm các con phố lên đèn, hắt ánh vàng dịu dàng xuống lòng sông phẳng lặng. Lúc này, chiếc thuyền từ từ rời bến, đưa đoàn người ngược dòng, hòa vào không gian yên bình giữa cuộc sống xô bồ. Tới khi sẵn sàng, các ca sĩ mới bắt đầu buổi biểu diễn của mình.

Ca Huế hình thành từ dòng nhạc dân gian và cung đình. Mang đậm sắc thái địa phương với ngữ điệu êm ái. Loại nhạc này thể hiện hai dòng là điệu Bắc với tiết tấu tươi tắn, trang trọng và điệu Nam gồm những nhạc phẩm buồn, ai oán. Các nhạc cụ dân tộc sử dụng chủ yếu giúp màn trình diễn tạo dấu ấn sâu hơn trong lòng khán thính giả.

Đạp xe quanh các con phố yên bình

Huế thu hút nhiều du khách nhưng cuộc sống ở đây nằm ngoài vòng quay ồn ã do du lịch mang lại. Vẻ yên bình, trầm lắng bao trùm mọi ngóc ngách, từ những con đường rợp bóng cây xanh, từng nếp nhà in dấu thời gian đến bức tường rêu phong xưa cũ.

Du khách có thể đạp xe để cảm nhận hơi thở chậm rãi ấy. Theo từng vòng quay, bạn hãy đi từ khu trung tâm ra ngoại thành hay dừng lại ở góc ngã tư nhỏ, hẹp với cây xanh phủ mát. Bên cạnh đó, hoạt động này cũng giúp bạn tự tìm kiếm và thưởng thức những món ăn ngon.

Nghe những hướng dẫn viên 80 tuổi thuyết trình

Làng Thủy Thanh Chánh có hai điểm du lịch nổi bật là cầu ngói Thanh Toàn và nhà nông cụ, nơi tái hiện lại cảnh sinh hoạt làng quê xưa. Không giống nhiều nơi, tới đây, du khách được nghe các mệ già thuyết minh, giới thiệu công cụ nhà nông, những công việc đồng áng thường thấy...

Ngoài những thông tin hấp dẫn, các mệ còn ngân điệu hò, ca Huế để chuyến tham quan không đơn điệu, nhàm chán. Nhờ đó, du khách có thể hiểu thêm đời sống tinh thần của những ngươi nơi đây. Nếu muốn, bạn cũng có thể học lại những câu hát đơn giản.

Săn hoàng hôn phá Tam Giang

Phá Tam Giang là đầm nước lợ lớn nhất Đông Nam Á. Ảnh: Cao Anh Tuấn.

Phá Tam Giang cách thành phố Huế chừng 12 km. Cuộc sống của người dân ở đây chủ yếu xoanh quanh nghề chài lưới. Vào ban ngày, nơi này giống các vùng sông nước khác. Tuy nhiên, khi hoàng hôn, cả vùng rộng lớn chìm trong sắc hồng vàng khiến cảnh vật nên thơ và thêm phần quyến rũ. Đây cũng chính là yếu tố giúp phá thu hút du khách. Lúc này, bạn có thể lặng yên tận hưởng sự bình yên bao trùm khắp nơi. Thêm một cách để bạn lưu lại được khoảnh khắc này là thuê một chiếc thuyền nhỏ lướt giữa trời mây.

Theo Diệu Huyền (VnExpress)

Nét đẹp trong phong tục đầu năm ở Huế

Nhang Trầm Huế 0946666419

Phải thức khuya để hoàn tất việc cúng lễ giao thừa, mọi người vẫn phải dậy sớm để lấy may trong ngày đầu năm đầy ước vọng.

Bàn thờ ngày Tết của một gia đình ở Huế. (Ảnh: Phạm Bá Thịnh)

Bà nội tôi thường căn dặn trước những việc phải làm, những điều kiêng kỵ trong ngày đầu năm. Đó là tất cả mọi người trong gia đình từ nhỏ đến lớn thức dậy sớm, sau khi rửa mặt mũi phải nhanh chóng thay bộ đồ mới. Trước hết là chào hỏi tất cả những người trong nhà mà mình gặp đầu tiên.

Tôi vẫn còn nhớ như in những tiếng chào năm mới rộn ràng xen lẫn với tiếng cười giòn tan bởi ai cũng tay bắt mặt mừng như lâu ngày mới lại gặp nhau. Khuôn mặt phải thật vui tươi và nụ cười phải thật rạng rỡ, kiêng kỵ nhất là chọc ghẹo hay đánh mắng trẻ con.

Đi đứng nhẹ nhàng, nói khẽ, tránh gây tiếng động, nhất là việc gây đổ bể bất kỳ một vật dụng gì. Tránh nói đến những từ ngữ xấu, buồn, xui xẻo… vì người xưa thường ước lệ rằng những điều đó sẽ gây rủi ro trong năm mới. Khi lớn lên, tôi nghĩ đây cũng là dịp để các bậc tiền nhân ôn lại cho mọi người cách nói năng trang nhã, dịu dàng của người Huế.

Những người lớn trong nhà như bố mẹ, các bác, cô, chú sẽ bày biện mứt bánh, hoa quả, trái cây và sửa soạn hương đèn, trầm trà nghi ngút trên bàn thờ để toàn thể gia đình cùng làm lễ cúng gia tiên. Các bình thường cắm những loại hoa mùa xuân như hoa lay ơn, thủy tiên, hoa cúc vàng, thược dược… Các hộp đựng bánh mứt với đầy đủ các loại nổi tiếng và truyền thống ở Huế như bánh hột sen, bánh đậu xanh, bánh in, mứt gừng, mứt bí, mứt cam quật… Không khí đầm ấm, lắng đọng, thoang thoảng mùi hương trầm, hương hoa quả và cả ánh đèn nhấp nháy trên bàn thờ rực rỡ.

Trước tiên, bà nội thắp 3 nén hương thành kính mời gia tiên nội tộc về ăn Tết với gia đình, và cầu mong các cụ phù hộ cho con cháu. Từng người theo thứ tự từ lớn đến nhỏ lần lượt vái lạy tổ tiên và lầm rầm khấn vái, cầu mong năm mới viên mãn, hạnh phúc, và một lần nữa mời tổ tiên, những người đã khuất cùng về sum họp, thưởng xuân với con cháu trong 3 ngày Tết đầm ấm này.

Sau khi cúng bái, cả nhà quây quần bên chiếc sập gụ cẩn xà cừ hay bộ trường kỷ đặt giữa phòng khách. Bao giờ ông bà cũng là người đầu tiên chúc Tết cho cả nhà, cầu mong con cháu trong năm mới gặp nhiều may mắn, làm ăn tấn tới, học hành đỗ đạt…Ông bà không quên lì xì các cháu nhỏ trong nhà những phong bì tươi thắm với tờ giấy bạc mới tinh. Các cháu lần lượt nhận, cúi đầu thành kính cảm ơn và cầu chúc ông bà sống lâu trăm tuổi, phúc lộc tràn trề…

Các bậc trung niên như bố mẹ, các bác, cô, chú thường kính cẩn mừng tuổi ông bà cùng lời chúc dồi dào sức khỏe, sống lâu cùng con cháu. Thông lệ trang trọng tiếp theo không thể thiếu là khai bút đầu xuân với những chữ có ý nghĩa như phúc, lộc, thọ, tâm, nhẫn… Ai biết chữ nho thì viết, ai không biết thì hí hoáy bằng chữ quốc ngữ, miễn nắn nót cho đẹp là được.

Tiếp đến là dùng bữa sáng đầu tiên trong năm với các loại bánh trái, thức ăn truyền thống chỉ có trong ngày Tết như bánh tét, bánh chưng, dưa món, chả thủ, chả lụa… Bữa ăn thường tràn ngập tiếng nói cười râm ran, tiếng mời chào rộn rã. Sau bữa ăn, mọi người nhắc nhau sửa sang lại trang phục, tô điểm má hồng cho tươi tắn để đi chúc mừng láng giềng, các bậc cao niên trong họ tộc trước khi đi lễ chùa lạy Phật để cầu an, may mắn.

Hiện nay nhiều gia đình khá giả có khuynh hướng nghỉ ngơi, thư giãn qua các chuyến du lịch gần xa để tránh những thủ tục phiền toái, rườm rà trong ngày Tết… Nhưng với tôi, những phong tục trong ngày đầu năm mới luôn thiêng liêng và đáng nhớ, mang đến ngày Tết đoàn viên, sum họp.

Theo Hàn Linh (VnExpress